اموزشگاه عکاسیمقدار نیترات نقره و پتاسیم کلرید مورد نیاز برای تولید نقره کلرید را می‌توان با توجه به وزن اتمی و مولکولی مواد حساب کرد.[۱۵] دگرگونی‌های شیمیایی که در اثر تابش نور خورشید بر صفحهٔ حساس عکاسی صورت می‌گیرد از نظر تئوری به‌طور کامل توضیح داده شده، ولی تاکنون با چشم دیده نشده‌است.[۱۶][۱۷][۱۸]

فرایند ظهور

در فرایند ظهور آن دسته از بلورهای نمک نقره که در برابر تابش نور قرار گرفته‌اند، احیا و به نقرهٔ فلزی سیاه رنگ تبدیل می‌شوند.[۱۹][۲۰][۲۱] در نتیجه هر نقطه‌ای که نور بیشتری دیده، سیاه‌تر نیز خواهند بود. رابطهٔ صحنهٔ هدف عکاسی و آنچه پس از ظهور فیلم نمایان می‌شود یک رابطهٔ وارون (منفی) است یعنی نقطه‌ای که در برابر دوربین کاملاً سفید است، در نگاتیو کاملاً سیاه دیده می‌شود (و برعکس). مفهوم واژهٔ نگاتیو نیز به همین ویژگی باز می‌گردد.[۲۲]

می‌توان گفت که داروی ظهور، خود یک عامل احیاء‌کننده‌است،[۲۳][۲۴] و هر ترکیب شیمیایی که باعث احیای برمور نقرهٔ نور دیده شود، «داروی ظهور» نام دارد.

عامل احیا باید چنان باشد که تنها بر آن دسته از برمور نقره‌هایی اثر بگذارد که در برابر نور قرار گرفته‌اند.[۲۵] تمام احیاکننده‌ها نمی‌توانند جزو داروهای ظهور باشند چرا که اگر تمامی برمورهای نقره روی سطح صفحهٔ حساس عکاسی احیا شوند، تصویری به‌دست نخواهد آمد، و نتیجه یک‌دست سیاه خواهد بود.[۲۶]

عوامل ظهور

عامل‌های ظاهر شدن فیلم یا به بیان ساده‌تر عامل‌های شیمیایی که باعث دگرگونی هالیدهای نوردیدهٔ نقره و در مقابل ایجاد نقرهٔ متالیک می‌شوند از گروه مواد آلی و از ردهٔ آروماتیک‌های حلقوی‌اند. برای نمونه، مشتقات بنزن[پانویس ۲] با اتصال دو گروه هیدروکسیل مانند فنول‌ها یا اتصال دو آمینو (NH۲) مانند آمین‌ها یا اتصال یکی از هرکدام از این گروه‌ها مانند آمینو فنول‌ها، همگی از مواد مؤثر در ظاهر شدن فیلم‌اند.[۲۷]

در حالت کلی مواد به سه شکل اورتو، پارا و متا در تماس با حلقهٔ بنزن قرار می‌گیرند. در عکاسی تنها آن دسته از ترکیباتی مفید اند و توانایی ظهور فیلم را دارند که در تماس با بنزن، شاخه‌های جانبی آن‌ها در موقعیت اورتو و پارا قرار گیرد. اتصالات هیدروکسی یا آمینویی که در موقعیت متا باشند، به عنوان داروی ظهور کاربرد نخواهند داشت.[۲۸]

دسته بندی داروها

  1. اورتو: جانشینی در موقعیت ۱ و ۲ یا ۱ و ۶ (مانند پیرو کاته‌شول)[پانویس ۳].
  2. پارا: جانشینی در موقعیت ۱ و ۴ (مانند هیدروکینون)[پانویس ۴].

که در این میان متا دی فنول یا رزورسین[پانویس ۵] توان ظاهر کردن فیلم را ندارد.

 

 

کانون تخصصی آموزش عکاسی مرداد

برای  مشاهده آمورش های بیشتر برروی >>آکادمی مرداد<< کلیک کنید


چاپ و ظهور عکس

اموزشگاه عکاسی ظهور فیلم سیاه و سفید، و عموماً ظهور در عکاسی، به احیاء ذرات نوردیده نقره برمید موجود در امولسیون فیلم عکاسی گفته می‌شود که طی این عمل و بعد از ثبوت، نتیجه عکاسی، در نور اتاق قابل دیدن می‌شود.[۱][۲]

فیلم عکاسی (نامیز - صفحهٔ حساس عکاسی) اصولاً از بلورهای هالیدهای نقره، بخصوص برمور نقرهٔ ساخته شده‌است، که در مقابل نور حساسیت فوق‌العاده زیادی دارند. زمانی که نور به امولسیون برخورد می‌کند باعث تغییراتی در آن می‌شود که منجر به ثبت تصویر می‌گردد، ولی در این مرحله «تصویر مخفی» است و نیاز به واکنش‌های شیمیایی برای ظاهرسازی (ظهور)[پانویس ۱] دارد.[۳][۴][۵] در عمل ظهور، که یک احیای شیمیایی است،[۶][۷] از ذرات نوردیدهٔ برمور نقرهٔ امولسیون، نقره آزاد و ذرات فلزی میکروسکپی آن درون ژلاتین باقی می‌ماند. داروهایی که این عمل احیاء را در امولسیون انجام می‌دهند، داروهای ترکیبی چند تایی هستند.[۸][۹]
تجزیه برمور نقرهٔ که تحت تأثیر تابش نور قرار گرفته، باعث آزاد شدن یون‌منفی (آنیون) برم شده که این یون با هیدروژن آزاد شده ایجاد برم هیدریک اسید (HBr) می‌کند. به این ترتیب کلیه دارهای ظهور باید دارای خاصیت احیاکنندگی باشند.[۱۰][۱۱] دانه‌های نقره به مثابه دانه‌های برف در امولسیون پراکنده هستند که اجتماع آن‌ها قسمت‌های کدر امولسیون را بعد از ظهور بوجود می‌آورد.

گام‌های ظهور فیلم سیاه و سفید عبارتند از: ظهور، توقف، ثبوت، شست‌وشو، خشک کردن

چنانچه یکی از گام‌های گفته شده به درستی پرداخته نشود نتیجهٔ کار رضایت بخش نخواهد بود. داوری در کیفیت نتیجه به دست آمده از ظهور به تخصصی ویژه نیازمند است.

ظهور فیلم سیاه و سفید

امولسیون فیلم

فیلم یا صفحهٔ حساس عکاسی عموماً از مخلوط کردن نقره برمید در محلول ژلاتین بدست می‌آید.[۱۲][۱۳][۱۴] اندازهٔ این ذرات بسته به سرعت فیلم، (ASA/ISO) متفاوت است. در نتیجهٔ فرایند شیمیایی زیر امولسیون بدست می‌آید:

Ag NO۳ + KCl → Ag Cl + K NO۳

کانون تخصصی آموزش عکاسی مرداد

برای  مشاهده آمورش های بیشتر برروی >>آکادمی مرداد<< کلیک کنید


چاپ و ظهور عکس

دی آمین‌ها (NH۲)

اموزشگاه عکاسیاورتو فنیلین دی‌آمین[پانویس ۶] و پارا-فنیلین دی‌آمین[پانویس ۷] که هر دو به صورت کلر هیدرات در داروهای ظهور مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آمینو فنول‌ها

آمینو فنول‌ها به صورت یک شاخهٔ جانبی OH و یک شاخهٔ جانبی NH۲ یافت می‌شوند؛ مانند پارا-آمینو فنول[پانویس ۸] و آمیدول[پانویس ۹] (دی آمینو فنول) که هر دو به صورت کلر هیدرات مصرف می‌شوند.[۲۹]

آن دسته از ترکیب‌های حلقوی از مشتقات بنزن که مناسب فرایند ظهور اند، از ویژگی‌های زیر برخوردار اند:

  1. حلالیت در آب.
  2. عدم ایجاد خفگی.
  3. واکنش کم در برابر تغییرات درجه حرارت.
  4. واکنش در برابر افزودن برمور پتاسیم.
  5. واکنش در کنار کربنات و مواد قلیایی.
  6. درجهٔ فساد و ویژگی‌های فسادپذیری کم.
  7. تأثیر بر اندازهٔ دانه‌های تصویر.
  8. سمی نبودن (احتیاطات مصرف).
  9. داشتن قیمت مناسب.[۳۰]

آزمون

با توجه به ویژگی‌های یادشده در بالا، مِتُل[پانویس ۱۰] را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

  1. مِتُل حلالیت بالایی در آب دارد تا آنجا که می‌توان داروهای خیلی غلیظ، و حتی در حد کنسرو ساخت.
  2. افزودن پتاسیم برمید یا سدیم نتیجه را از نظر رفع خفگی بهتر می‌کند.
  3. توان و عملکرد متل با تغییر درجهٔ حرارت، کمتر تغییر می‌کند.
  4. متل در کنار قلیایی‌های سوزآور، تصویر را دچار خفگی می‌کند.
  5. متل با خلوص بالا، حساسیت پوستی ایجاد نمی‌کند(مگر در موارد استثناء).
  6. با گذر زمان تنها تجزیه می‌شود (ضـعیف می‌گردد) ولی ترکیب دیگری ایجاد نمی‌کند.
  7. دانه‌های نگاتیو بدست آمده از عمل ظهور با متل بزرگتر نمی‌شوند.
  8. سـمی نیست.
  9. قیمت نسبتاً مناسبی دارد.[۳۱]

عامل‌های دیگر ظهور که باید با ویژگی‌های یاد شده در بالا هم‌خوانی داشته‌باشند عبارتند از:

  • هیدروکینون
  • کلرکینول یا کلر هیدروکینون[پانویس ۱۱]
  • پیرو کاته‌شول
  • پیروکالول (اسید پیروکالیک)[پانویس ۱۲]
  • گلیسین (اییل)[پانویس ۱۳]
  • فنیدون[پانویس ۱۴][۳۲]

مواد سرعت دهنده

قلیایی‌ها

گذشته از عوامل ظهور در داروها، نیاز به یک ماده قلیایی به عنوان سرعت دهنده داریم. اثر احیاکنندگی یک داروی ظهور بستگی مستقیم با میزان قلیایی بودن محیط دارد. یعنی هر چه محیط قلیایی‌تر باشد اثرات داروی ظهور بیشتر خواهد بود. چرا که، با خنثی کردن مداوم هیدریک اسید، که در جریان ظهور در محلول بوجود می‌آید، PH محلول را بالا نگه داشته و از اشباع شدن محلول از مواد اسیدی جلوگیری می‌کند.

مواد قلیایی که در داروهای ظهور کاربرد دارند عبارتند از:

  1. سدیم هیدروکسید (سود سوزآور) یا پتاسیم هیدروکسید (پتاس سوزآور) NaOH ,KOH که بخاطر قلیائیت بالا باعث افزایش شدید کنتراست نگاتیو می‌شود.
  2. سدیم کربنات Na۲Co۳. البته این مادهٔ قلیایی با واکنش هیدرولیز در آب بطور پیش‌رونده سود سوزآور زا تولید می‌کند. واکنش به صورت زیر است:
Na۲Co۳ + H۲O → NaOHCo۳ + NaOH

کانون تخصصی آموزش عکاسی مرداد

برای  مشاهده آمورش های بیشتر برروی >>آکادمی مرداد<< کلیک کنید


چاپ و ظهور عکس
  1. اموزشگاه عکاسی کربنات پتاسیم
  2. فسفات سدیم
  3. سدیم متابورات (کدالک) NaBo۲۴H۲O.
  4. بوراکس (تترابورات سدیم) ۱۰H۲O Na۲B۴O۷

نگهدارنده‌ها

نگهدارنده‌ها، ماده ظهور را از تأثیر اکسیژن هوا دور نگه می‌دارند و از اکسید شدن عامل احیاکننده جلوگیری می‌کنند. این وظیفه بر دوش سدیم سولفیت است. این ماده خود در داروی ظهور با اکسیژن ترکیب شده و ایجاد سدیم سولفات می‌کند و از طرف دیگر داروی ظهور اکسید شده، در اثر عمل ظهور را به صورت سولفونه در آورده و باعث منظم و یکنواخت شدن عمل ظهور می‌شود. سدیم سولفیت خود یکی از حلال‌های هالیدهای نقره است و در ضمن باعث فاین گرین شدن نگاتیو نیز می‌شود.[۳۳][۳۴] از نظر وزنی، حداکثر میزان حلالیت سدیم سولفیت در یک لیتر آب ۱۰ درجه سانتیگراد ۲۱۰ گرم و در یک لیتر آب ۲۰ درجه سانتیگراد ۲۸۰ گرم است که محلول اشباع سدیم سولفیت می‌باشد. سدیم متابی سولفیت را می‌توان به جای سدیم سولفیت آنهیدر (بدون آب تبلور) جایگزین نمود. مزیت این کار، پایداری بیشتر سدیم متابی سولفیت نسبت به سدیم سولفیت است و می‌توان محلول برای مدت زمان طولانی‌تری ذخیره نمود. البته باید در این جایگزینی با افزودن مواد قلیایی، اسیدیته سدیم متابی سولفیت را از بین برده و به سولفیت خنثی تبدیل کرد. در این اصلاح وجود جوش شیرین (سدیم بی‌کربنات) الزامی است.

Na H SO۳ + Na۲ CO۳ → Na۲ SO۳ + Na H CO۳

عملاً می‌توان ۸۷/۵ گرم سدیم‌متابی‌سولفیت را به جای ۱۰۰ گرم سدین سولفیت آنهیدر با ۳۲/۵ گرم سدیم هیدروکسید (سود سوزآور) بکار برد.[۳۵]

روش ظهور فیزیکی

ظهورهای فیزیکی با ظهورهای شیمیایی تفاوت دارند. در این ظهور، از نمک‌های نقره استفاده می‌شود و در علوم و تکنولوژی فتوگرافی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به دلیل آنکه کار با این نوع ظهور، فاین گرین است، در عکاسی هم به کار گرفته می‌شود. و امروزه در کارهای آکادمیک مورد توجه قرار گرفته‌است.

چهار مرحله برای این ظهور وجود دارد:

  1. فورباث یا محلول نقره.
  2. ظهور در محلول نقره.
  3. ثبوت در محلول اسیدی.
  4. شست‌وشو و خشک کردن.[۳۶]

مرحله ظهور را می‌توان در داخل تشت یا تانک انجام داد، اما تانک ارجحیت دارد. فرمول داروی ظهور فیزیکی، محلول فورباث

نام داروهامقادیر
پتاسیم یدید (یدور پتاسیم) ۶ گرم
سدیم سولفیت غیر متبلور (آنهیدر) ۱۴ گرم
بوراکس، پودر ۲٫۵ گرم
آن قدر آب اضافه شود تا ۵۰۰ سی سی
نام داروهامقادیر
پتاسیم یدید (یدور پتاسیم) ۶ گرم
سدیم سولفیت غیر متبلور (آنهیدر) ۱۴ گرم
بوراکس، پودر ۲٫۵ گرم
آن قدر آب اضافه شود تا ۵۰۰ سی سی

تمام ترکیبات فوق را می‌توان یکجا در آب حل کرد. اگر نمی‌خواهیم دارو را بیش از یک هفته نگهداری کنیم، می‌توان بوراکس را از آن حذف کرد.[۳۷]

ابزار ظهور

پیمانه‌ها

داروهای مورد مصرف در جریان ظهور فیلم و پیمانه‌ها

پیمانه‌های مدرج، لوازمی برای اندازگیری حجم داروها هستند که در مواقع ترکیب هر یک از داروها کاربرد دارند.

 

 

کانون تخصصی آموزش عکاسی مرداد

 

برای  مشاهده آمورش های بیشتر برروی >>آکادمی مرداد<< کلیک کنید

 


چاپ و ظهور عکس

تبلیغات

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

فروشگاه آنلاین توپولوفروشنده بازسازی و دکوراسیون داخلی وبلاگ متنوع بیتوته وب طراح حرفه ای سازه فروشگاه کیف و کفش السا خرید و فروش آنلاین